Project /
Satyagraha
Voordat Gandhi op het internationale politieke toneel verscheen en de Indische onafhankelijkheidsbeweging leidde als Mahatma (“grote ziel”), spendeerde hij zijn jonge jaren in Zuid Afrika waar hij als antwoord op discriminatie en onrecht het concept ontwikkelde van geweldloos verzet onder de naam Satyagraha (“de kracht van de waarheid”).
Deze vroege jaren uit het leven van Gandhi inspireerden de Amerikaanse componist Philip Glass om zijn opera Satyagraha te schrijven. Door het gebruik van verzen uit het Indische oergedicht Bhagavad Gita, één van de centrale teksten uit het Hindoeïsme, en met behulp van fascinerende, bijna hypnotiserende muziek, creëerde Glass een ritueel ‘verlossingsstuk’ over de menselijke capaciteit om de geschiedenis te veranderen door hun eigen handelingen - onafhankelijk van tijd en ruimte. Glass benadrukt deze universaliteit door te refereren aan drie tijdgenoten van Gandhi, die elk hun naam verlenen aan één van de drie aktes van het stuk: Leo Tolstoy, Rabindranath Tagore en Martin Luther King, die de leer van Gandhi levend hield na zijn dood. Door te beroepen op dapper verzet en zelfstandige reflectie, blijft Satyagraha, bijna veertig jaar na zijn roemrijke wereldpremière in Rotterdam, een overtuigend pleidooi voor pacifisme en burgerlijke moed.
In opdracht van Theater Basel, Komische Oper Berlijn en Opera Vlaanderen creëerde Sidi Larbi Cherkaoui een nieuwe interpretatie van deze driedelige opera van Philip Glass. Opnieuw stelde hij een intercultureel team samen van Eastman dansers, operazangers, Sinfonieorchester Basel en het koor van Theater Basel, om zo Satyagraha te vervormen tot een balletopera waarin muziek, stem en fysieke beweging samenvloeien. “Voor mij is gezang niet gescheiden van het lichaam. Lichaam en stem zijn één. In bijna al mijn werk gebruik ik vormen van zingen, omdat ik vind dat het de energie van het lichaam aansterkt. Zingen is een soort choreografie binnenin het lichaam. Het is krachtig omdat het op plaatsen komt waar onze ogen blind zijn. Zingen heeft het vermogen om dingen in ons te raken, misschien zelfs in spirituele termen.” - Sidi Larbi Cherkaoui, 2017